سیستم اطفا حریق آبی

اولین سیستم اطفاء حریق آبی اواسط قرن گذشته ایجاد شد. دلیل ایجاد این تکنولوژی صنعت نساجی آمریکا می‌باشد که مکررا به دلیل استفاده از پنبه که از مواد بسیار قابل اشتعال است دچار آتش‌سوزی‌های ویرانگری می‌شد. با استفاده از این تکنولوژی برای اولین بار از طریق ایجاد یک شبکه لوله‌کشی که می‌تواند به صورت دستی در زمان آتش‌سوزی آب را با فشار در محل آتش بریزد زندگی و ماشین آلات بطور موثری تحت حفاظت قرار گرفتند. در طول سالها طیف گسترده‌ای از سیستم‌های اطفاء حریق آبی توسعه یافته و با موفقیت در بسیاری از مناطق مختلف مورد استفاده قرار گرفته است.

واژه “Sprinkler” یک کلمه انگلیسی و آلمانی است که به مجموعه‌ای شامل یک دریچه، یک مسدود کننده و یک سنسور وابسته به گرما اشاره دارد. امروزه، سیستم‌های اطفاء حریق آبی به‌طور طبیعی پیچیده‌تر و کارآمدتر شده‌اند. از زمان تاسیس شرکت آرکا فایر، این شرکت فعالیت گسترده‌ای در زمینه سیستم‌های اطفاء حریق آبی داشته است و در چند دهه گذشته سیستم‌های بیشماری را طراحی و اجرا کرده است. نقطه قوت شرکت آرکا فایر، تخصص و تعهد کارمندان همراه با انعطاف‌پذیری آنها می‌باشد که پایه‌ی اصلی موفقیت این شرکت را تشکیل می‌دهند. در حال حاضر، شرکت آرکا فایر آماده‌ی طراحی و اجرای سیستم‌های اطفاء حریق آبی در هر پروژه ای و با توجه به تمام استانداردهای موجود مانند VdS، TRVB، FM و NFPA می‌باشد.

–اسپرینکلر، بارنده (Sprinkler) : وسیله اطفاء یا کنترل حریق است و هنگامی که حباب شیشه ای حساس به حرارت آن تا دمای مشخصی گرم میشود،به صورت خودکار عمل کرده و آب را در منطقه تحت پوشش خودتخلیه میکند

-اسپرینکلر پایینزن(PendentSprinkler): نوعی اسپرینکلرکه جریان آب را به سمت پایین تخلیه میکند.

– اسپرینکلر دیواری(SidewallSprinkler):نوعی اسپرینکلر که با دفلکتور خاص که توانایی تخلیه بخش عمده آب خود را به صورت نیم دایره و در جهت مخالف دیوار مجاورخود،دارد

-اسپرینکلر بالا زن(UprightSprinkler) : اسپرینکلری است که جریان آب را به سمت بالا تخلیه کرده وآب پس از برخورد به دفلکتور تغییر جهت داده و به سمت پایین زمین برمیگردد.

–اسپرینکلر پوشش گسترده: نوعی اسپرینکلر اسپری کننده است که مساحتی بیشتر از انواع دیگر اسپرینکلرها را میتواندتحت پوشش خود قرار دهد.

-اسپرینکلر پاسخ سریع (QR ) : نوعی اسپرینکلر اسپری کننده که دارای حباب شیشهای با سرعت عکس العمل بیشتری نسبت به اسپرینکلرهای پاسخ استانداردمیباشدکه نرخ این پاسخ زمانی ۱۲(متر -ثانیه)۲/۱و یا کمتربوده و به عنوان اسپرینکلر پاسخ سریع برای مقاصدموردنظرفهرست میشود .استفاده از این نوع اسپرینکلر میتوانددر بسیاری از موارد منجر به کاهش قابل توجه ناحیه طراحی و به دنبال آن آبدهی پمپ و حجم مخزن ذخیره خواهد شد

-اسپرینکلر مسکونی (Residential) : نوعی اسپرینکلر پاسخ سریع است که حباب شیشه ای بانرخ پاسخ زمانی ۱۲(متر -ثانیه)۲/۱و یا کمتر دارد و برای محافظت از واحدهای مسکونی فهرست میشود.

-اسپرینکلر اسپری کنند water mist : اسپرینکلری که توانایی قابل قبولی در کنترل طیف گستردهایازگروههای مختلف آتش سوزیها را دارد.

-اسپرینکلر اسپری کننده استاندارداسپرینکلری که منطقه تحت پوششی مطابق با جداول سازمان آتش نشانی می باشد. -واحد مسکونی(برای نصب و راهاندازیاسپرینکلر)واحد مسکونی به یک یا چند اتاق که برای زندگی یک یا چند نفر طراحی شده است گفته میشودو میتواندشامل امکاناتی مثل آشپزخانه،هال،سرویس بهداشتی و اتاق خواب و غیره باشد .-سیستم لوله کشی اسپرینکلرسیستمی متشکل از شبکه لوله کشی کـه مطابق بااستانداردهای مهندسی محافظت در برابر آتـش طراحی شده و شامل اسپرینکلر، منبع تأمین آب، شیرکنترل،هشدار دهنده جریان آب و شیر تخلیه میباشد که میتواندتوسط حرارت آتش فعال شده و آب را روی منطقه آتش سوزی تخلیه کند. در سیستمهای متداول در ساختمانها، در صورت بروز حریق، تنها اسپرینکلر یا اسپرینکلرهایی که در مجاورت حریق باشندفعال شده و برخلاف تصـور عامه افراد به هیچ وجه تمامی اسپرینکلرها به طورهم زمان شروع به تخلیه و پاشش آب نمی نمایند.بـررسی شود. آتش سوزیهای گذشته نشان داده که در ساختمانهای دارای سیستم اسپرینکلرخودکار ،به ندرت کسی دچار سوختگی شدید یا فوت شده است.

-سیستم طراحی شده بر اساس محاسبات هیدرولیکی(HydraulicallyDesignedSystem) :سیستم اسپرینکلری که در آن سایزلوله هابر اساس محاسبه افت فشارآب در شبکه لوله کشی تعیین میشود. بر اساس این روش به ازای هر واحد سطح کف فضای طراحی مقدار مشخصی از آب باید تخلیه شود.طراحی سیستم اسپرینکلر بر اساس محاسبات هیدرولیکی منجر به کاهش قابل توجه سایز لوله ها و هزینه های لوله کشی سیستم شده و ارجعیت دارد.۰

سیستم لوله کشی با جداول پیش تعیین شده(PipeScheduleSystem) :سیستم اسپرینکلری که در آن اندازه لوله ها توسط جداول پیش تعیین شده انتخاب میشود که در آن با توجه به طبقه بندی تصرف و تعداد اسپرینکلرها اندازه لوله ها مشخص میشودلازم به ذکر است طراحی با این روش عموماً منجر به افزایش هزینه ها میشود.

-سیستم اسپرینکلر لوله تر (WetPipeSprinklerSystem) : سیستم اسپرینکلری مجهز به اسپرینکلرهای خودکاری متصل به سیستم لوله کشی دارای آب متصل به منبع آب به گونهایکه آب موجود در سیستم بلافاصله پس از فعال شدن اسپرینکلرها در اثرحرارت آتش،تخلیه میشود.

-سیستم اسپرینکلر لوله خشک (DryPipeSprinklerSystem) :سیستم اسپرینکلری مجهز به اسپرینکلرهای خودکارکه به یک سیستم لوله کشی حاوی هوا یا نیتروژن تحت فشارمتصل بوده و به محض کم شدن فشار، به سبب تخلیه ازیک خروجی سیستم (نظیر عمل کردن یک اسپرینکلر)، یک شیر مخصوص،تحت عنوان شیر لوله خشک، توسط فشار آب سیستم،باز شده و آب داخل شبکه لوله کشی جریان پیداکرده و از اسپرینکلرهای فعال شده،خارج میشود۰

-سیستم اسپرینکلر پیش عملگر(Preaction SprinkerSystem) : سیستم اسپرینکلری مجهز به اسپرینکلرهایخودکارمتصل به سیستم لوله کشی حاوی هوا(تحت فشاریا غیر تحت فشار)که در آن فرمان بازشدن شیر اصلی آب به کمک سیستم اعلام حریق صادر میگردد.

-شیرتنظیم فشار(Presurerequlatingvalve) : وسیله ای که باهدف کاهش، محدود کردن و تنظیم فشار آب طراحی شده است.-شاخه ها(BranchLines)لوله هایی که آب اسپرینکلرها را به طورمستقیم تأمین میکند.

اصول اساسی در سیستم‌های اطفاء حریق آبی:

• شبکه‌های لوله‌کشی دارای دریچه بسته‌شونده باشند.
• دریچه‌ها به‌طور جداگانه با گرمای آتش یا بخار گاز باز شوند.
• خاموش کننده آب را در منشاء اصلی آتش اسپری کند.
• آب علاوه بر منشاء اصلی آتش در اطراف آن نیز اسپری شود تا از انتشار آتش جلوگیری شود.
• فقط تعداد مشخصی از خاموش‌کننده ها باز شود زیرا با اسپری آب در منشاء اصلی اغلب آتش خاموش می‌شود.
• خنک سازی آب زیرا با تولید مقدار زیادی گرما، آب به بخار تبدیل می‌شود.

انواع سیستم‌های اطفاء حریق آبی

سیستم مرطوب

در سیستم‌های مرطوب تمام شبکه لوله‌کشی متصل به خاموش کننده‌ها از آب پر می‌شود. هنگامی که سیستم اطفاء حریق آبی فعال می‌شود، دریچه‌های خاموش‌کننده‌ها باز شده و آب موجود در شبکه لوله‌کشی بر روی آتش اسپری می‌شود. سیستم مرطوب فقط در مکان‌هایی قابلیت استفاده دارد که احتمال انجماد آب یا گرمای بیش از حد (بیش‌از ۹۵ درجه سانتی‌گراد) وجود نداشته باشد. زیرا دمای بیش‌از حد بالا یا پایین می‌تواند موجب انجماد یا تبخیر آب موجود در لوله‌ها شود و عملکرد سیستم را مختل کند.

سیستم خشک

در سیستم‌های خشک در لوله‌ها تا قبل از دریچه زنگ خشک آب پر می‌شود. و لوله‌های متصل به خاموش‌کننده ‌ها با هوای فشرده پر می‌شود. در این سیستم اگر یکی از دریچه‌ها در موقع آتش‌سوزی باز شود ابتدا هوای داخل لوله با فشار خارج می‌شود سپس دریچه زنگ خشک آب را برای ورود به داخل لوله‌ها آزاد می‌کند.